Obserwując to, co dzieje się na polu ochrony krajobrazu w świecie, w Europie i w Polsce – można stwierdzić, iż niejako naprzeciw różnorodności krajobrazu wychodzi wielość i różnorodność form jego ochrony, a równolegle – wielość form udostępniania i poznania. W naszym otoczeniu mamy do czynienia z krajobrazem naturalnym, będącym dziełem przyrody oraz z krajobrazem kulturowym, stanowiącym twór myśli i rąk człowieka; najczęściej jednak z różnego rodzaju dobrym lub złym ich wzajemnym przenikaniem się. Trafnie ujmuje to Gutherson, pisząc, iż krajobraz jest wyrazem gospodarki człowieka. Zatem dobra gospodarka stanowi podstawę harmonijnego krajobrazu, zła – zdewastowanego, a także na odwrót: dewastacja krajobrazu jest wyrazem złej gospodarki. Dawne formy udostępniania czy korzystania z przyrody i krajobrazu, związane bardziej z rekreacją i wypoczynkiem pobytowym, zyskują w tak zwanych ostatnich czasach nowe postaci – przede wszystkim turystyki tematycznej. Zintensyfikowała się ona wyraźnie zarówno po wejściu Polski do Unii Europejskiej i związanych z tym faktem dalszych ułatwień, jak i w związku z systematycznym wzrostem obiektów umieszczanych na Światowej Liście UNESCO i upowszechnianiu informacji o innych obiektach wyróżnianych międzynarodowymi i krajowymi statusami ochronnymi. Oczywistym czynnikiem jest też wzrost jakości usług turystycznych i ich promocja na różnych szczeblach. Szczególnie istotna wydaje się być odnotowywana w ostatnich latach tendencja w światowej i europejskiej polityce i metodyce „przemysłu czasu wolnego” odchodząca od statycznej trójzasady: słońce – piasek – spanie ku dynamicznej trójzasadzie: przybyć – przeżyć – przemyśleć. Stwarza to poważne konsekwencje nie tylko w rachunku ekonomicznym, ale też, lub przede wszystkim, w aranżacji przestrzennej form zagospodarowania krajobrazu chronionego, jak i zasadach jego zarządzania. Ma to swoje odzwierciedlenie również w tzw. planach zagospodarowania i zarządzania obiektami UNESCO, obligatoryjnie wymaganych dla obiektów znajdujących się na Światowej Liście Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego bądź kandydujących na nią.
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_3_17.pdf
| MLA | Myczkowski, Zbigniew. "Rekreacja i poznanie turystyczne w krajobrazie chronionym." Nauka Przyr. Technol. 3.1 (2009): #17. |
| APA | Zbigniew Myczkowski (2009). Rekreacja i poznanie turystyczne w krajobrazie chronionym. Nauka Przyr. Technol. 3 (1), #17 |
| ISO 690 | MYCZKOWSKI, Zbigniew. Rekreacja i poznanie turystyczne w krajobrazie chronionym. Nauka Przyr. Technol., 2009, 3.1: #17. |
Zbigniew Myczkowski
Zbigniew Myczkowski
Instytut Architektury Krajobrazu
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
ul. Warszawska 24
31-155 Kraków
e-mail: zbyszekm@pk.edu.pl