Wstęp. Ziemniak jest gatunkiem powszechnym w uprawie, szczególnie na kontynencie europej-skim i azjatyckim. Szacuje się, że produkcja ziemniaka (t∙ha-1) w Azji i Europie stanowi 85% produkcji światowej. Produkcja ziemniaków na frytki różni się od uprawy ziemniaków jadalnych czy skrobiowych. Jednym z najważniejszych czynników determinujących jakość surowca jest odmiana. Producenci uprawiający ziemniaki z przeznaczeniem na frytki zazwyczaj wybierają odmiany pochodzące z europejskich hodowli. Ważnym aspektem w wykonywaniu specjalistycznej produkcji rolniczej jest możliwość prognozowania spodziewanych plonów w ujęciu nie tylko ilościowym, ale także jakościowym. Na podstawie danych o tempie przyrostu suchej masy w bulwach w trakcie sezonu wegetacyjnego rolnicy mogą z wyprzedzeniem zaplanować termin defoliacji czy zbioru. Celem niniejszej pracy było opracowanie modelu regresyjnego prognozują-cego parametr: masę bulw pod wodą (UWW – ang. underwater weight) dla odmiany ziemniaka ‘Innovator’. Znając jego wartość, można łatwo określić zawartość suchej masy i skrobi w bulwach.
Materiał i metody. Do budowy modelu regresyjnego prognozującego UWW odmiany ‘Innovator’ wykorzystano dane z pól produkcyjnych gospodarstwa indywidualnego pochodzące z lat 2011–2017. Wszystkie pola były zlokalizowane w północnej Polsce, w powiatach słupskim i sławieńskim (województwo pomorskie i zachodniopomorskie). Holenderska odmiana ziemniaka ‘Innovator’ (hodowca HZPC) jest jedną z najbardziej popularnych odmian przeznaczanych do produkcji frytek. W każdym roku uprawy w/w odmiany w omawianym gospodarstwie liczba pól oraz powierzchnia obsadzona ziemniakiem była różna. Rokiem o najmniejszej skali produkcji był rok 2012 – trzy pola o łącznej powierzchni 204 ha, z kolei najwięcej ziemniaków uprawiano w roku 2017 – pięć pól o łącznej powierzchni 344 ha. Do budowy modelu regresyjnego, będącego przedmiotem niniejszej pracy, wykorzystano dane pochodzące z ostatnich, wrześniowych próbkowań w latach 2011–2017. Łącznie użyto do badań wyniki z 82 prób pobranych z pola. Zbiór do budowy modelu regresyjnego, nazwany zbiorem I, składał się z 75 prób. Zbiór II, który tworzyło 7 losowo wybranych prób, pełnił funkcję walidacyjną i nie uczestniczył w budowie modelu. Struktura modelu bazuje na ośmiu cechach niezależnych – danych meteorologicznych i poziomach nawożenia mineralnego.
Wyniki. Wytworzony model regresyjny charakteryzuje się współczynnikiem determinacji R2 = 0,6623. Na poziomie istotności statystycznej α = 0,05 wyznaczono cztery cechy niezależne w największym stopniu wpływające na UWW. Są to: średnia temperatura powietrza od 1 kwietnia do x-dnia we wrześniu, w którym pobrano próbkę (T4-9), suma nawożenia N w roku bieżącym (N), suma nawożenia SO3 w roku bieżącym (SO3) oraz suma nawożenia MgO w roku bieżącym (MgO). Do walidacji modelu zastosowano cztery mierniki błędów ex post, tj. globalny względny błąd aproksymacji modelu (RAE = 0,0382), błąd średniokwadratowy (RMS = 22,5781), błąd średni bezwzględny (MAE = 14,5978), błąd średni bezwzględny procentowy (MAPE = 3,823).
Wnioski. Wytworzony model regresyjny charakteryzuje się małą wartością błędu średniego bezwzględnego procentowego (MAPE) na poziomie 3,823%. Oznacza to, że może on być stosowany w praktyce rolniczej. Czynnikiem o najwyższej wadze, wpływającym na suchą masę bulw ziemniaków na podstawie masy bulw pod wodą (Y_UWW), jest średnia dobowa temperatura (T4-9) w okresie do 1 kwietnia do x września.
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_12_24.pdf
00260
| MLA | Niedbała, Gniewko, et al. " Zastosowanie metody regresji wielorakiej do predykcji cech jakościowych bulw ziemniaka odmiany ‘Innovator’." Nauka Przyr. Technol. 12.3 (2018): #24. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.3.24 |
| APA | Gniewko Niedbała1, Magdalena Piekutowska2, Tomasz Piskier2, Mariusz Adamski1, Robert Korzeniewicz3 (2018). Zastosowanie metody regresji wielorakiej do predykcji cech jakościowych bulw ziemniaka odmiany ‘Innovator’. Nauka Przyr. Technol. 12 (3), #24 https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.3.24 |
| ISO 690 | NIEDBAłA, Gniewko, et al. Zastosowanie metody regresji wielorakiej do predykcji cech jakościowych bulw ziemniaka odmiany ‘Innovator’. Nauka Przyr. Technol., 2018, 12.3: #24. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.3.24 |
Gniewko Niedbała
Instytut Inżynierii Biosystemów
Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii
Uniwersy-tet Przyrodniczy w Poznaniu
ul. Wojska Polskiego 50
60-627 Poznań,Poland
e-mail: gniewko@up.poznan.pl