Wstęp. Osady ściekowe stanowią uciążliwy środowiskowo problem, ponieważ ich obecność może przyczyniać się do wtórnego zanieczyszczenia, zatem ich właściwe zagospodarowanie stanowi bardzo ważne zagadnienie. Jedną z racjonalnych metod spożytkowania osadów ściekowych jest ich kompostowanie. Komposty stanowią cenne źródło składników pokarmowych, ale mogą wnosić do środowiska metale ciężkie. Istnieje wiele metod analizy metali ciężkich, lecz nie ma jednego, wspólnego dla nich rozwiązania, które w realny sposób odzwierciedlałoby ich bioprzyswajalność z różnych kompostów.
Materiał i metody. W eksperymencie użyto czterech różnych kompostów powstałych przez kompostowanie osadów ściekowych z dodatkiem substancji wypełniających. Podczas analizy danych użyto kilku wielowymiarowych technik statystycznych, takich jak: MANOVA wraz z testem Tukeya do wielokrotnych porównań, analiza składowych głównych i analiza skupień.
Wyniki. Celem badania było zweryfikowanie przydatności zastosowania metod analizy wielowymiarowej do oceny różnych ekstraktorów pozwalających właściwie określić bioprzyswajalność metali ciężkich z różnych kompostów.
Wnioski. Zastosowanie metod wielowymiarowych pozwala w interpretacji złożonych danych,
w których może zostać przeprowadzona analiza łączona dla kompostów, metali oraz ekstraktorów. Pozwala to również w lepszym zrozumieniu wpływu ekstraktorów oraz roli metali w badaniu osadów ściekowych.
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_12_19.pdf
00244
| MLA | Szabelska-Beręsewicz, Alicja, et al. "Ocena bioprzyswajalności metali ciężkich w różnych kompostach przy użyciu analizy wielowymiarowej." Nauka Przyr. Technol. 12.2 (2018): #19. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.2.19 |
| APA | Alicja Szabelska-Beręsewicz1, Monika Jakubus2, Idzi Siatkowski1 (2018). Ocena bioprzyswajalności metali ciężkich w różnych kompostach przy użyciu analizy wielowymiarowej. Nauka Przyr. Technol. 12 (2), #19 https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.2.19 |
| ISO 690 | SZABELSKA-BERęSEWICZ, Alicja, JAKUBUS, Monika, SIATKOWSKI, Idzi. Ocena bioprzyswajalności metali ciężkich w różnych kompostach przy użyciu analizy wielowymiarowej. Nauka Przyr. Technol., 2018, 12.2: #19. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2018.2.19 |
Alicja Szabelska-Beręsewicz
Katedra Metod Matematycznych i Statystycznych
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
ul. Wojska Polskiego 28
60-637 Poznań
e-mail: idzi.siatkowski@up.poznan.pl