Wstęp. Brak wyczerpujących danych o stanie jakościowym i liczbowym drzew na terenach historycznych małych miejscowości jest przyczyną pozbawienia ich należytej ochrony. Celem pracy była identyfikacja cennych drzew obcego pochodzenia na terenie miasta Bolkowa na potrzeby ochrony i zachowania zasobów dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego.
Materiał i metody. Granicą opracowania objęto historyczną część miasta Bolkowa, wyznaczoną na podstawie dostępnych materiałów archiwalnych. Badania wykonano w 2016 roku, inwentaryzując drzewa obcego pochodzenia. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych, pomiarów obwodów pni, wykazu form ochrony przyrody, udostępnionego przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska na Dolnym Śląsku, oraz stanu fitosanitarnego oceniono możliwość objęcia ochroną pomnikową drzew uznanych za wyjątkowo rzadkie i cenne.
Wyniki. Na terenie Bolkowa odnotowano 21 drzew uznanych za osobliwe, reprezentujących 14 taksonów. Najwięcej drzew związanych było z dawnym ogrodem przy nieistniejącej już szkole wyższej dla chłopców i dziewcząt powstałej w 1886 roku. Odnotowane drzewa towarzyszą głównie obiektom pełniącym funkcje odmienne niż historyczne. Wśród zinwentaryzowanych taksonów znalazły się głównie drzewa, których parametry były zbliżone do minimalnych obwodów drzew uznanych za pomniki przyrody na Dolnym Śląsku. Na terenie miasta stwierdzono obecność wyjątkowo rzadkich taksonów, do których należą m.in.: kasztanowiec pospolity (Aesculus hippocastanum L.) odmiany ‘Laciniata’, jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) odmiany ‘Pendula Wentworthii’ oraz sosna żółta odmiany skalnej (Pinus ponderosa P. Lawson & C. Lawson var. scopulorum Engelm.).
Wnioski. Brak pomników przyrody nie jest jednoznaczny z brakiem cennych drzew na terenach małych miejscowości. Przykład Bolkowa wskazuje na występowanie najcenniejszych taksonów poza parkami i skwerami, głównie na terenach zieleni towarzyszącej, o utraconych funkcjach historycznych, należących niegdyś do kościoła. Wykonane badania jakościowe prowadzą do przybliżenia historii kształtowania zieleni i ogrodnictwa małych miejscowości Dolnego Śląska oraz ochrony cennych okazów drzew.
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_11_32.pdf
00211
| MLA | Sobolewski, Robert K., et al. "Wartość przyrodniczo-historyczna osobliwości dendrologicznych Bolkowa na Dolnym Śląsku." Nauka Przyr. Technol. 11.4 (2017): #32. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.4.32 |
| APA | Robert K. Sobolewski1, Maria B. Ostrowska-Dudys2, Marek J. Janas3 (2017). Wartość przyrodniczo-historyczna osobliwości dendrologicznych Bolkowa na Dolnym Śląsku. Nauka Przyr. Technol. 11 (4), #32 https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.4.32 |
| ISO 690 | SOBOLEWSKI, Robert K., OSTROWSKA-DUDYS, Maria B., JANAS, Marek J.. Wartość przyrodniczo-historyczna osobliwości dendrologicznych Bolkowa na Dolnym Śląsku. Nauka Przyr. Technol., 2017, 11.4: #32. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.4.32 |
Robert K. Sobolewski
Instytut Architektury Krajobrazu
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
ul. Grunwaldzka 55
50-357 Wrocław
Poland
e-mail: robert.sobolewski@upwr.edu.pl