Wstęp. Wartości krajobrazowe dolin rzecznych stanowią dla struktur miejskich istotny element budowy ich tożsamości. W artykule zaprezentowano koncepcje zagospodarowania fragmentów dolin rzeki Samy i jej dopływów w mieście Szamotuły, które powstały na podstawie wyników analizy stanu obecnego. W pracy podjęto próbę odzyskania i wykorzystania potencjału tych obszarów dla odbudowania relacji przestrzenno-krajobrazowych i użytkowych miasta z rzeką.
Materiał i metody. Szamotuły mają rozbudowany układ dolin rzecznych, które otaczają obszar starego śródmieścia z rynkiem i przenikają inne jego rejony. Na wstępie wykonano syntetyczną ocenę walorów oraz wartości krajobrazu dolin rzecznych na podstawie obserwacji – inwentaryzacji stanu istniejącego. Na podstawie analiz opracowano koncepcje przestrzennego zagospodarowania badanych fragmentów miasta.
Wyniki. Doliny rzeczne Szamotuł zostały utworzone przez niewielką rzekę Samę i jej liczne dopływy, które wcinają się we fragmenty obszarów struktury miejskiej i rozdzielają je. Związki struktur urbanistycznych miasta i rzeki pojawiły się już o wiele wcześniej, z chwilą lokacji osady nad rzeką. Obecnie obszary przywodne Samy są pokryte zielenią, której struktura i charakter wynikają z naturalnej sukcesji rodzimych gatunków. Tereny te w większości nie są zagospodarowane i przedstawiają słabe walory użytkowe, estetyczne i krajobrazowe. Wynikiem wykonanych prac było opracowanie koncepcji projektowych zagospodarowania fragmentów dolin rzecznych i terenów zabudowy w strefach granicznych na styku miasta i rzeki.
Wnioski. Intensywny rozwój miasta Szamotuły spowodował wchłanianie i sukcesje dolin rzecznych przez funkcje miejskie. Utracone walory krajobrazowe i powiązania przestrzenno-funkcjonalne rzeki i miasta są możliwe do odzyskania poprzez rozwój przestrzenny oparty na wysokich standardach użytkowo-funkcjonalnych oraz przyrodniczo-krajobrazowych. Jest to warunek dalszej dobrej koegzystencji miasta i rzeki.
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_11_26.pdf
00208
| MLA | Szumigała, Paweł, and Piotr Urbański. "The lost and wanted scenic values of river valleys and green space in the town centre of Szamotuły." Nauka Przyr. Technol. 11.3 (2017): #26. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.3.26 |
| APA | Paweł Szumigała, Piotr Urbański (2017). The lost and wanted scenic values of river valleys and green space in the town centre of Szamotuły. Nauka Przyr. Technol. 11 (3), #26 https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.3.26 |
| ISO 690 | SZUMIGAłA, Paweł, URBAńSKI, Piotr. The lost and wanted scenic values of river valleys and green space in the town centre of Szamotuły. Nauka Przyr. Technol., 2017, 11.3: #26. https://doi.org/10.17306/J.NPT.2017.3.26 |
Paweł Szumigała
Katedra Terenów Zieleni i Architektury Krajobrazu
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
ul. Dąbrowskiego 159
60-594 Poznań
Poland
e-mail: pawelsz@up.poznan.pl