Eksploatacja i oddziaływanie zbiornika Brzeg Dolny na rzece Odrze
Streszczenie. Stopień Brzeg Dolny wybudowano w 1958 roku. Składa się on z pięcioprzęsłowego jazu, elektrowni wodnej i śluzy. Przepływy do 240 m3/s są wykorzystywane przez turbiny elektrowni wodnej. Większe przepływy są przepuszczane przez jaz ruchomy. W czasie eksploatacji zbiornika na górnym stanowisku stopnia pojawił się półwysep osadów, który zmniejszył jego współczynnik wydatku o około 15-30%. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku w dolnej części zbiornika pojawiły się również wyspy o długości od 300 do 900 m. Przyczyną ich powstania była sedymentacja rumowiska drobnoziarnistego. Pokryły się one szybko roślinnością (krzewy, wysokie trawy) o wysokości ok. 4 m. Wyspy są przedmiotem zainteresowania ekologów, natomiast
z punktu widzenia hydrotechniki ograniczają one przepustowość koryta Odry. W latach osiemdziesiątych XX wieku stwierdzono istnienie trzech dużych wybojów poniżej stopnia, o maksymalnej głębokości 12,5 m. Dodatkowo poniżej stopnia wystąpiła intensywna erozja liniowa, tj. stopniowe pogłębianie odcinka Odry, przeciętnie 6,2 cm/rok. W 1961 roku erozja liniowa dochodziła do 308 km biegu Odry, a dzisiaj sięga miejscowości Ścinawa (332 km). Zjawisko jest źródłem znacznej komplikacji dla żeglugi, gdyż w ciągu sezonu żeglugowego głębokości są zbyt małe dla barek
o nośności 800 Mg. Stopień wpływa również niekorzystnie na dolinę, przy czym powyżej stopnia występuje podtopienie doliny wywołane piętrzeniem, a poniżej stopniowe jej osuszanie.
Słowa kluczowe: zbiornik wodny, dolina rzeki, transport rumowiska, erozja wodna
Pełen tekst dostępny w języku polskim w formacie Adobe Acrobat: https://www.npt.up-poznan.net/pub/art_1_19.pdf
Zapis do cytowania:
| MLA | Głowski, Robert, and Włodzimierz Parzonka. "Eksploatacja i oddziaływanie zbiornika Brzeg Dolny na rzece Odrze." Nauka Przyr. Technol. 1.2 (2007): #19. |
| APA | Robert Głowski, Włodzimierz Parzonka (2007). Eksploatacja i oddziaływanie zbiornika Brzeg Dolny na rzece Odrze. Nauka Przyr. Technol. 1 (2), #19 |
| ISO 690 | GłOWSKI, Robert, PARZONKA, Włodzimierz. Eksploatacja i oddziaływanie zbiornika Brzeg Dolny na rzece Odrze. Nauka Przyr. Technol., 2007, 1.2: #19. |
Adres do korespondencji:
Robert Głowski
Robert Głowski
Instytut Inżynierii Środowiska
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
pl. Grunwaldzki 24
50-363 Wrocław, Poland
e-mail: robg@iis.ar.wroc.pl
Robert Głowski
Robert Głowski
Instytut Inżynierii Środowiska
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
pl. Grunwaldzki 24
50-363 Wrocław, Poland
e-mail: robg@iis.ar.wroc.pl
Zaakceptowano do druku: 10.05.2007